नाना पाटेकर यांचा जन्म 1 जानेवारी 1951 रोजी कुलाबा, महाराष्ट्रात झाला. विश्वनाथ पाटेकर असे त्याचे खरे नाव आहे. हिंदीशिवाय त्यांनी मराठी चित्रपटातही बरीच कामे केली आहेत. नाना आपल्या अथक अभिनयासाठी ओळखले जातात. त्यांची डायलॉग डि:लिव्हरी करणाऱ्या शैली साठी लोक वेडे आहेत. त्यांचे काही डायलॉग असे आहेत की प्रत्येक मूल मुलाच्या जिभेवर बसलेला असतो. नानाच्या चित्रपट कारकीर्दीबद्दल सर्वांना माहिती आहे, चला वाढदिवसाच्या दिवशी त्यांच्या वैयक्तिक आयुष्याशी संबंधित काही खास गोष्टी जाणून घेऊया.
नाना पाटेकर मध्यमवर्गीय कुटुंबातील आहेत. त्यांचे वडील मुंबईत कापड व्यवसाय करीत असत. असा एक काळ होता जेव्हा त्यांच्या कुटुंबाला आर्थिक अडचणींचा सामना करावा लागला. नानांनी मग अभ्यासाबरोबर काम करण्याचा विचार केला.ते सकाळी कॉलेजला जायचे आणि मग सुट्टी हिताचं जाहिरात एजन्सी मधे काम करायचे.
कामाच्या दरम्यान नानांनी एक दिवस नीलकांती पाटेकरांना भेट दिली, जी नंतर त्यांची पत्नी झाली. त्यावेळी नीलकांती बँकेत नोकरी करायची. तथापि, त्यांना थिएटरमध्ये देखील रस होता आणि त्यांनी रंगमंचावर सादर करणे सुरु केले. दोघांची जवळकी वाढली आणि नाना आणि नीलकांती चे 1978 मध्ये लग्न झाले. त्यावेळी नाना 27 वर्षांचे होते.
नाना पाटेकर यांनी 1978 मध्ये गमन या चित्रपटाद्वारे पदार्पण केले. याशिवाय मराठी चित्रपटसृष्टीतही त्यांनी छोट्या छोट्या भूमिका केल्या. आज की आवाज, आवाज, अंकुश, प्र’तिघा’त, मोहरे आणि आवाम या चित्रपटात सर्वांच्या नजरा त्यांच्या वर होत्या. मीरा नायरच्या सलाम बॉ’म्बे मधील नानाच्या अभिनयाला सर्वांनी चांगला प्रतिसाद दिला. मुख्य प्रवाहातील हिंदी चित्रपटात नाना पाटेकर यांची ओळख परिंदा या चित्रपटाने झाली. यासाठी त्यांना सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेत्याचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार देण्यात आला होता.
सुरुवातीला जेव्हा नाना पाटेकर केवळ थिएटर करायचे, तेव्हा त्यांना पैशाचीही समस्या होती. त्यांना एका शोसाठी 75 रुपये मिळायचे. त्याचवेळी त्यांची पत्नी नीलकांती यांचा पगार अडीच हजार रुपये प्रतिमाह होता. एका मुलाखती दरम्यान नाना पाटेकर म्हणाले की, ‘नीलकांती यांनी मला त्या कठीण काळात मला सांगितले की तुम्ही पैशाची चिंता करू नका आणि कठोर परिश्रम घेऊन तुमचे काम करा.’ यानंतर नाना पाटेकर यांनी जवळजवळ एक दशक थिएटरमध्ये काम केले. नाना पाटेकर यांचे मुख्य चित्रपट तिरंगा, क्रांतिवीर, खामोशी, यशवंत, कोहराम, अब तक छप्पन, अ’पह’रण, टैक्सी न. 9211, वेलकम आणि राजनीति आहे.
